Türkiye’nin faiz tarihi oldukça derin konulara yer veriyor. Bu konuda Türkiye’nin yıllara göre faizinin nasıl bir değişime uğradığından bahsedeceğiz.
Öncelikle kısa bir özet geçmek istiyoruz. Türkiye’de bu zamana kadar pek çok kez faiz yükseldi ve düştü. Gecelik faizde 1996 yılı sonrasında en yüksek faiz 2000 yılında görülürken en düşük faiz 2013 yılında oldu. TCMB Merkez Bankası faizinde ise en yüksek faiz %24 ile 2018-2019 yılları arasında gerçekleşirken en düşük faiz 2013 yılında %4,50 oranında gerçekleşti.
Türkiye’nin faiz tarihi ve yaşananlar
Bu konuyu üçe ayıracağız. İlk olarak gecelik faiz hakkında bilgi verirken diğer konuda TCMB faizi ve TCMB bir haftalık vadeli repo faizinden bahsedeceğiz. 1996 yılından 2000 yılına kadar faiz incelendiğinde %80’e yakın bir konumda olduğu ve yavaş yavaş gerilediği görülüyor. Bunun en büyük sebeplerinden birisi Türkiye’nin bu dönemlerde ekonomik kriz yaşamasıydı. 2000’li yıllara girilmesiyle beraber gecelik faiz oranlarında ciddi bir sarsıntı yaşanıyordu. Asıl patlama 2001’e girerken oldu. 2000 yılının Kasım ayında %70 olan gecelik faiz Aralık ayı ile birlikte %400 olarak açıklanmıştı. Türkiye tarihinin en yüksek faiz oranları da 2000-2001 yılları arasında yer almıştı.
Bu dönemde yaşanan ciddi kriz sonrasında faiz kademe kademe düşmeye başladı. 2006 yılının ilerleyen dönemlerine kadar %16,50’u gören gecelik faiz bir anda %22,50’a fırladı. Bir süre bu şekilde devam eden gecelik faiz 2011 yılında %8,75’e kadar geriledi. Gecelik faiz 2013 yılında %6,50 seviyesindeydi. 2018 yılındaki döviz krizinde %25,50’a çıkan faiz, sonrasında düşüşe geçse de günümüzde tekrar yükselmiş durumda.
TCMB faizi ile TCMB bir haftalık vadeli repo faizi genel olarak birbirine yakın seyrediyor. 2010 yılında %7 olarak açıklanan faiz 2013 yılında %4,50’a kadar düştü. 2010 yılında yaşanan ani yükseliş sonrasında kademe kademe düşen faiz 2018 yılındaki döviz kuru artışı sebebiyle %24’e ulaştı. Sonrasında %8,25’e düşse de faiz döviz kurunun tekrar ciddi bir yükselme yaşamasıyla birlikte %17’ye kadar çıkarıldı.