Yazı İçeriği
Kemik Erimesi (osteoporoz) Nasıl Anlaşılır?
Latincesi osteoporoz olan kemik erimesi hastalığı, kemik içerisinde bulunan kalsiyum miktarının azalmasıyla kemiğin kırılma ihtimalini arttıran bir hastalıktır. Vücudumuzdaki kemikler x-ışınlarında (röntgen) rahatlıkla görülebilen kalın, sert bir dış kabuğa sahiptir. Buradaki dış kabuğın içinde bal peteğine benzeyen bir yapı bulunur. Bu yapı, yumuşak ve süngerimsi trabeküler kemik adı verilen bir yapıdır. Kemiğin birim hacmindeki mineral ve kalsiyum miktarının azalmasıyla baş gösterir. Kemik içerisinde bulunan mineral yoğunluğu azaldığında kemikler daha kolay kırılabilir. Çoğunlukla omurlarda, kalça ve bilek kemiklerinde görülse de vücudumuzdaki çoğu kemik bundan etkilenir. Sağlık alanında yapılan araştırmalar sonucu kadınlarda kemik erimesi görülmesi erkeklere oranla daha fazladır.
Kemik erimesi neden olur?
Vücudumuzdaki kemiklerin ana maddesi olan kallojen, proteinden oluşur. Kemiğin sert olma sebebi ise kalsiyum fosfat mineralinden kaynaklanır. Kalsiyum fosfat minerali eksikliği kemik erimesine sebep olur. Kadınların kemiklerinde oluşan en büyük değişimin menopoza girdikten birkaç yıl sonra ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Hormonlar değişir ve kemik yapısı git gide güçsüzleşir. Bu sebeple kemik erimesi menopoz döneminden sonraki zamanlarda büyük önem taşır.
Kemik erimesi (osteoporoz) belirtileri nelerdir?
Kemik erimesi yani Latince adı ile osteoporoz belirtileri, rahatsızlık oluştuktan sonraki ilk dönemlerde belirgin bir şekilde hissedilmemektedir. Hastalık ilerledikçe belirtileri de hissedilmeye başlar. Bu belirtiler şunlardır;
- Omurga içerisinde kırık ve/veya çökmüş bir omurum sebep olduğu bel ağrıları
- Basit hareketlerde dahi ortaya çıkabilen kırılma veya çatlamalar
- Kamburlaşma oluşumu veya artması ve çarpık duruş
- Kronikleşen sırt ağrısı
- Boy kısalması
- Özellikle akşamları oluşan bacak krampları
- Eklemlerde oluşan ağrılar
- Diş kayıpları
- Diş eti problemleri
Kemik erimesi nasıl anlaşılır?
Kemik erimesi çoğunlukla belirti göstermez. Kemik erimesinin anlaşılabileceği ilk işaret, basit bir düşme veya basit bir kazada kemiğin kırılmasıdır. Kırıklar en çok el bileği, omurga veya kalçada görülmüştür. Bir başka işaret ise omurga kırıklarına bağlı sırt ağrısı, omurgada şekil bozukluğu, boy kısalması olabilir. Kemik erimesine sahip hastalarda kalça kırıkları yaşamı tehdit eder. Aynı zamanda bu kırıklar bireyin yaşam kalitesini de ciddi ölçüde azaltabilir.
Kemik erimesinde risk faktörleri nelerdir?
Kemik erimesine (osteoporoz) bağlı risk faktörleri; değiştirilemeyen ve değiştirilebilen faktörler olarak ikiye ayrılır. Hastalığın önlenmesi ve tedavisinde değiştirilebilen risk faktörlerinin düzeltilmesi hayati öneme sahiptir. Değiştirilemeyen risk faktörleri;
- Yaş
- Cinsiyet (kadınlar)
- Genetik durum (aile öyküsünde osteoporoz geçirmiş birisi olan kişilerin hastalığa yakalanma riski daha fazladır.)
- Menopoz
- Daha önce kırıkları olan kişiler
- Uzun süre kortizon tedavisi almak
- Rahmin ameliyat ile alınması
- Çölyak hastaları
- KOAH
- Astım
- Böbrek taşı olan kişiler
- Kanser
- Hipogonadizmi
- Değiştirilebilen faktörler ise şu şekildedir;
- Sigara kullanımı
- Yüksek oranda alkol tüketimi
- Beslenme problemleri
- Aşırı zayıflık
- D vitamini yetersizliği
- Düşük kalsiyum alımı
- Sürekli düşmek
- Yetersiz egzersiz
Bazı ilaçların kullanımının da osteoporoz riskini arttırdığı gözlemlenmiştir. Bu ilaçlar: Meme kanseri için kullanılan bazı ilaçlar, kortizon, selektif seratonin geri alım inhibitörleri, lityum, metotrexat, antiasitler, tiroid hormonu tedavisi, epilepsi ilaçları, proton pompa inhibitörleri.
Kemik erimesi tedavisi
Kemik erimesi hastalığının tedavisinin amacı, kemik kaybını azaltmak veya kemik yoğunluğunu kuvvetlendirerek kemik kırıklarını önlemektir. Osteoporozun erken teşhisi ise hayati öneme sahiptir. Erken teşhisi ve zamanında tedavisi gelecekte oluşabilecek kırık riskini önemli ölçüde azaltabilir. Fakat kemik erimesi hastalığı için şu an var olan hiçbir tedavi tam olarak iyileştirememektedir. Bu nedenle kemik erimesinin önlenmesi çok önemlidir.